Sacha is al een jaar thuisloos: ”Ik ben 26 en sliep op zolder bij mijn opa en oma.”
Bridget Koch & Jaimen Attari (Fontys Journalistiek) 

Via elke mogelijke omweg op zoek naar een woning en in de tussentijd al maanden genoodzaakt zijn om bij vrienden, kennissen en familie te verblijven: de 26-jarige Sacha gaat van huis naar huis. Zij is een van de slachtoffers van verborgen thuisloosheid, een landelijk probleem dat ook Tilburg steeds meer lijkt te raken. “Toen ik een jaar geleden mijn woning verloor, had ik nooit verwacht dat ik nu nog steeds op zoek zou zijn. Ik voel me radeloos.” 

Willem van Sermondt is project leider van de Ethos-tellingen. Deze telling geeft weer hoeveel gevallen van dak- en thuisloosheid per gemeente binnen Nederland voorkomen. Het is een nieuw tellingssysteem dat beter in kaart lijkt te brengen hoe het ervoor staat met de problematiek, toch zitten er nog enkele kinken in de kabel: ‘’Het lastigste om in kaart te brengen is de verborgen dakloosheid. Deze mensen slapen vaak bij vrienden en familie. Daardoor krijgen we geen indicatie van de omvang van dit probleem,” aldus van Sermondt.

Sacha is een van de voorbeelden van deze verborgen dakloosheid. Op haar 18e besloot zij naar Tilburg te vertrekken, om hier de opleiding Verpleegkunde te volgen. Vanaf dat moment begon ook haar complexe verhouding met het vinden van de juiste woonplek. “Wonen lijkt een terugkerend thema te zijn in mijn leven. Het is niet de eerste keer dat ik thuisloos ben,” vertelt ze. Eerder heeft zij na een relatiebreuk onvrijwillig haar woning moeten verlaten waardoor ze genoodzaakt was om bij een vriendin te gaan wonen.

Dit was echter tijdelijk. Omdat de opties beperkt waren, kwam ze daarna in een studentenhuis terecht, inclusief verwaarloosde gemeenschappelijke ruimtes en andere bijkomstigheden waar Sacha niet zo blij mee was. Gelukkig vond ze later een plek waar ze met twee vriendinnen kon wonen.

Sacha werkte destijds bij Novadic-Kentron, als verpleegkundige voor patiënten met een forensische achtergrond. “Ik merkte dat ik na een lange werkdag de behoefte had om in mijn eentje af te kunnen schakelen en besloot op zoek te gaan naar een eigen plekje.”

Met een beperkt budget en beperkte keuze kwam Sacha terecht bij Alvast, een organisatie die zich inzet voor leegstandsbeheer. “Het huren via Alvast is enigszins vergelijkbaar met antikraak wonen. Je huurt een tijdelijke plek, voor onbepaalde tijd. Je betaalt hier minder dan je voor een sociale huurwoning zou doen.” 

Sacha vervolgt: “De omstandigheden zijn vaak beter dan bij een antikraak appartement en je wordt drie maanden van tevoren ingelicht wanneer je eruit moet.” Drie vriendinnen van Sacha verbleven ook in het pand aan de Piushaven. “Het leek me gezellig en mij werd verteld dat het waarschijnlijk nog wel een jaar of misschien zelfs twee zou duren voordat het complex gesloopt zou worden.”

Het was op dat moment al een rumoerige tijd voor Sacha, waarbij steeds meer zekerheden zoals haar gezondheid, baan en relatie een voor een wegvielen. Met haar werk spreekt ze af even tijd voor zichzelf te nemen, thuis. ‘Thuis’ was van korte duur.

Ze krijgt in november een mailtje binnen van Alvast. “Ik weet nog dat ik rustig op de bank zat en de mail binnenkwam waarin vermeld werd dat ik in januari 2024 het complex diende te verlaten.” 

Sacha wist dat het nog wel even zou duren voordat ze een nieuwe plek zou vinden. Ze besloot op aanrader van de praktijkondersteuner, ergens anders tijd voor haarzelf te nemen. “Mijn neef en een goede vriendin wonen in Portugal. Ik besloot afstand te nemen van mijn leven hier om mezelf te heroriënteren.” De reis begon euforisch voor Sacha. 

Na al die tegenslagen voelde ze een boost van zelfvertrouwen door in haar eentje door een onbekend land te reizen. Het feit dat Sacha thuisloos is, kwam echter opnieuw naar boven. Ook in Portugal kon ze niet aan een vaste woonplek komen en haar burn-out klachten kwamen terug. “Ondanks al het plezier dat ik had gevoeld tijdens deze reis, merkte ik, naarmate ik langer in Portugal was, dat ik geen energie meer had.” 

Het verlangen naar stabiliteit en voorspelbaarheid werd steeds groter, en Sacha besloot terug te keren naar Tilburg. Ze hield zich vast aan de overtuiging dat het goed zou komen. Later werd echter duidelijk dat deze overtuiging steeds meer begon te lijken op een illusie. “Ik dacht dat mijn diploma verpleegkunde en mijn netwerk genoeg zouden zijn om snel een thuis te vinden,” zegt Sacha.

Naast de beperkte keuze in het vinden van een woonplek, zijn ook de vereisten van woningen niet voor iedereen haalbaar. ‘Je moet drie loonstroken kunnen aanleveren om weer te geven dat je een vaste werkgever hebt. Dat is al één eis waar ik momenteel niet aan kan voldoen, daarnaast zijn de huurprijzen en daarmee ook de borg erg gestegen.

Naast financiële belemmeringen wordt er tegenwoordig ook een minimale inschrijftijd verwacht, deze bedraagt bij sociale huur zo’n veertien jaar, Sacha heeft inmiddels zeven jaar opgebouwd, wat dus nog lang niet genoeg is om in aanmerking te komen. De woningnood is een van de oorzaken waardoor steeds meer gevallen van dak- en thuisloosheid voorkomen, blijkt uit het rapport van de Ethos-telling.

Sacha informeert naar de voorwaarden van een urgentie en er wordt haar verteld dat thuisloosheid niet meer genoeg is om deze te kunnen ontvangen. “Er moet gewoon iets veranderen aan deze problematiek,” zegt Sasha.

Over vijf jaar kan pas duidelijk worden vastgesteld wat de status van deze problematiek in verschillende gemeenten precies inhoudt. “De tellingen worden pas sinds 2023 op deze manier uitgevoerd. Twee tellingen geven te weinig informatie om veel conclusies te kunnen trekken over wanneer aantallen bijvoorbeeld bovengemiddeld zijn. Wat in ieder geval vaststaat, is dat elk geval er één te veel is,” aldus Willem van Sermondt.

Momenteel verblijft Sacha op de zolderkamer van haar opa en oma in Waalwijk. Ze begon aan een nieuwe baan, maar door alle gebeurtenissen en het gebrek aan een eigen plek, wordt dit te veel. “Het is moeilijk om te herstellen van een burn-out in deze situatie. Daarnaast hoor ik via mijn werk zorg te bieden aan zorgbehoevenden. Op dit moment voelde ik mezelf eerder zorgbehoevend, en dat valt niet te combineren.”

“Ik ben dankbaar dat ik nog een netwerk heb, wetende dat dat niet voor iedereen vanzelfsprekend is,” vertelt Sacha. En dat netwerk heeft haar uiteindelijk kunnen helpen. Sacha heeft, na ruim een jaar onzekerheid, een huis gevonden.